Artykuł:Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych 2015
1 marca 2015 po raz piąty mogliśmy świętować Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Początki tego święta sięgają roku 2010, kiedy to ówczesny prezydent RP, Lech Kaczyński, podjął inicjatywę ustawodawczą. Nowe święto państwowe miało uhonorować bohaterów walczących w antykomunistycznym podziemiu oraz sprzeciwiających się reżimowi komunistycznemu. Po śmierci Lecha Kaczyńskiego, projekt ustanowienia Dnia Pamięci kontynuował jego następca, Bronisław Komorowski. Ustawa powołująca Święto została podjęta przez Sejm RP 3 lutego 2011, natomiast dzień później - przez Senat. Prezydent RP podpisał ją kilka dni później, 9 lutego.
Wybrany już na początku rozmów termin obchodów nowego święta był propozycją ówczesnego prezesa Instytutu Pamięci Narodowej – Janusza Kurtyki. Miał on być upamiętnieniem wyroku śmierci, jaki wykonano 1 marca 1951 w więzieniu na warszawskim Mokotowie na siedmiu członkach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, którzy byli ostatnimi koordynatorami walki o Wolność i Niezawisłość Polski z okupacją sowiecką: prezesie Łukaszu Cieplińskim, Mieczysławie Kawalcu, Józefie Batorym, Adama Lazarowiczu, Franciszku Błażeju, Karolu Chmielu i Józefie Rzepce.
Nazwa „Żołnierze Wyklęci” nie jest pojęciem historycznym, ani też odniesieniem do prowadzonych walk. Termin został użyty po raz pierwszy w latach 90. XX wieku. Powstał w grupie młodych ludzi skupionych wokół Grzegorza Wąsowskiego, który był odpowiedzialny za działania mające przywrócić społecznej świadomości żołnierzy antykomunistycznego podziemia niepodległościowego. W tym czasie powstała także wystawa zatytułowana „Żołnierze Wyklęci”. Pojęcie spopularyzowały również okolicznościowe książki i albumy poświęcone walce z komunizmem.
Kim właściwie byli bohaterowie obchodzonego niedawno Święta? Najprostsza odpowiedź, jaka przychodzi nam do głowy: To członkowie ruchu niepodległościowego, którzy sprzeciwiali się sowietyzacji Polski, podporządkowania Ojczyzny Związkowi Radzieckiemu, a także walczący ze służbami bezpieczeństwa Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich. Za ich działalność, walkę oraz służbę suwerennej Polsce, przyjmuje się pierwsze lata po II wojnie światowej. Szacuje się, iż liczba tych bohaterów, zrzeszonych w różnych grupach i organizacjach konspiracyjnych, wynosiła od 120 do 180 tysięcy osób. Członkowie oporu, nazywani dzisiaj Żołnierzami Wyklętymi, byli ludźmi prostymi, najczęściej zamieszkiwali małe miasteczka i wsie. Wychowywali się w okresie międzywojennym, ciesząc się z odzyskanej niepodległości. To synowie chłopów, leśnicy, rękodzielnicy, przedstawiciele wolnych zawodów. To także oficerowie i podoficerowie, młodzi nauczyciele i absolwenci szkół, urzędnicy i intelektualiści. To całe grono osób, dla których najważniejszą rzeczą było poświęcenie się i walka o wolną Polskę. Czy dzisiaj znaleźliby się młodzi ludzie, którzy nie mając szans na zwycięstwo, podjęliby decyzję o walce, strzegąc wyższych wartości?
Poczucie odpowiedzialności za Polskę, za lokalne społeczności, za rodzinę skłaniało powojennych bohaterów do formowania oddziałów partyzanckich, do samoobrony, do zwalczania komunistycznej bezpieki, a także ochrony swoich bliskich. Podejmowali akcje skierowane przeciwko zbrojnym oddziałom Urzędu Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej. Bezpieka dążyła natomiast do wyeliminowania antykomunistycznej części społeczeństwa, wyniszczenia w wyniku pacyfikacji i innych represji. W pierwszej dekadzie komunizmu zamordowanych zostało i zmarło w więzieniach około 21 tysięcy ludzi. Kolejne 20 tysięcy było represjonowane za przestępstwa polityczne. Sądy wojskowe skazały na karę śmierci ponad 5 tysięcy ludzi. Do tego należy dodać także nieokreśloną liczbę skazanych przez sądy powszechne. Aresztowaniami objęte były także osoby związane z Armią Krajową. Nie sposób tutaj pominąć mieszkańców Jeżowego: Piotra Olko ps. Wiśniewski oraz Jana Szewca ps. Smoliński.
W 2015 roku w obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych włączyła się społeczność gminy Jeżowe. Obchody zostały zorganizowane 8 marca przez Urząd Gminy Jeżowe, Publiczne Gimnazjum w Jeżowem oraz Gminne Centrum Kultury w Jeżowem. Uroczystości rozpoczęły się o godz. 11 uroczystą mszą świętą odprawioną w kościele Narodzenia NMP pod przewodnictwem ks. pułkownika Stanisława Błądka, po której udano się na plac przed domem kultury, by w części artystycznej uczcić niezłomnych bohaterów. W obecności żołnierzy AK miały miejsce: koncert Orkiestry Dętej OSP Jeżowe, występy dzieci i młodzieży, zabawy i quizy dla dzieci, którym towarzyszyła wystawa poświęcona Żołnierzom Wyklętym. Punktem kulminacyjny obchodów był I Gminny Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Uroczystości objął swym patronatem Wójt Gminy Jeżowe - Marek Stępak.
Zdjęcia: Damian Drabik
